Kwestia, którą poruszymy w dzisiejszym artykule, bardzo interesuje zarówno wierzycieli jak i dłużników. Jaka jest kolejność zaspokajania wierzycieli, czyli kogo najpierw spłaci komornik? To pytanie zadaje sobie sporo osób. Czy komornik, który obsługuje kilku niezależnych wierzycieli dłużnika, dzieli pieniądze dla nich po równo, czy może są jakieś odgórne wytyczne w tym zakresie ustalone przez polskie prawo? A może jest tak, że komornicy oddają pieniądze w pierwszej kolejności tym, którzy zaoferują wyższe prowizje? Każdy, kto chciałby dowiedzieć się więcej na temat tego, kogo najpierw spłaca komornik prowadzący kilka postępowań z tytułów wykonawczych, powinien przeczytać niniejszy poradnik.
 

Kolejność zaspokajania wierzycieli przez komornika. Kogo najpierw spłaci komornik?

Sporo dłużników mających rozmaitych wierzycieli zastanawia się, w jaki sposób są spłacane należności wobec nich za pośrednictwem komornika. Warto wiedzieć, że polskie prawo bardzo dokładnie reguluje zasady pierwszeństwa podczas wyboru wierzytelności do spłaty. Komornicy muszą bezwzględnie się do tych reguł stosować - w innym wypadku grozi im odpowiedzialność karna. 

Artykuł 32 ustęp 1 Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej uchwalonej w 1997 roku wskazuje, że "wszyscy są równi wobec prawa". Okazuje się jednak, że ta zasada nie do końca dotyczy wierzycieli, którzy uczestniczą w postępowaniach egzekucyjnych. Dlaczego? Polskie prawo wskazuje, że w przypadku spłacania należności przez komorników musi obowiązywać zasada pierwszeństwa (tzw. uprzywilejowanie) z powodów socjalnych, z powodu interesu publicznego bądź ze względu na cel danego postępowania egzekucyjnego.

Konkretne wytyczne w zakresie podziału sum pieniężnych uzyskiwanych ze skutecznych egzekucji komorniczych są zawarte w artykule 1025 oraz artykule 1026 Ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego. W tych przepisach bardzo szczegółowo omówiono kolejność spłaty wierzycieli zgodnie z określoną hierarchią. Jest to katalog zamknięty, do którego komornicy nie mają prawa wprowadzać innych grup wierzycieli. 

Artykuł 1025 Kodeksu postępowania cywilnego wskazuje, że z kwot uzyskanych od dłużników podczas prowadzenia egzekucji komorniczych spłacane są w pierwszej kolejności: 

1. koszty egzekucyjne, 
2. należności z tytułu alimentów, 
3. należności z tytułu pracy za okres trzech miesięcy (ich wysokość wynosi maksymalnie najniższe wynagrodzenie za pracę określone w innych aktach prawnych) oraz renty uzyskane w ramach odszkodowania z powodu niezdolności do pracy, śmierci lub kalectwa bądź pojawienia się choroby czy koszty zwykłego pogrzebu dłużnika, 
4. należności, które zabezpieczono hipoteką morską bądź specjalnym przywilejem na statku morskim, inne świadczenia uboczne, które objęto odrębnym zabezpieczeniem zgodnie ze stosownymi przepisami prawa,
5. należności, które zabezpieczono za pomocą zastawu, hipoteki, zastawu rejestrowego lub zastawu skarbowego bądź korzystające z ustawowego pierwszeństwa. Do tej grupy zaliczają się wszelkie prawa ciążące na nieruchomości zanim dokonano w księdze wieczystej wpisu o rozpoczęciu egzekucji bądź przed złożeniem wniosku o wprowadzenie takiego wpisu. Ponadto zalicza się do tego katalogu inne świadczenia uboczne objęte zabezpieczeniem dzięki odrębnym przepisom; 
6. należności z tytułu pracy, które nie zostały spłacone w trzeciej kolejności, 
7. należności, przy których zastosowanie znajdują przepisy Ustawy Ordynacja Podatkowa uchwalonej dnia 29 sierpnia 1997 roku (dział III), które nie zostały zaspokojone w piątej kolejności, 
8. należności wobec wierzycieli, którzy zajmowali się prowadzeniem egzekucji, 
   1. wszelkie inne należności, takie jak świadczenia dożywotnika czy inne świadczenia uboczne, których nie objęto zabezpieczeniem we wcześniejszych kolejnościach,
9. grzywny sądowe, kary administracyjne oraz kary pieniężne. 

Warto wiedzieć, że koszty postępowania oraz odsetki karne dzielą kategorię wraz z należnością główną. 

Należności z Funduszu Alimentacyjnego priorytetem dla komorników?

W 2012 roku Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej w odpowiedzi na interpelację poselską określiło swoje stanowisko odnośnie kolejności zaspokajania należności dłużników alimentacyjnych, którzy w sposób długotrwały uchylają się od swojego obowiązku. Osoby, które mają zasądzone alimenty, otrzymują w takiej sytuacji pieniądze z Funduszu Alimentacyjnego w obniżonej kwocie (500 złotych). Zgodnie ze stanowiskiem ministerstwa, pieniądze uzyskane w toku egzekucji od dłużnika przez komornika, w pierwszej kolejności powinny być przekazywane na poczet zwrotu należności dłużnika z tytułu wypłaconych świadczeń z funduszu alimentacyjnego aż do ich całkowitego zaspokojenia.


Musisz przeczytać

• Czy komornik może zabrać ulgę na dzieci?
• Sposób na komornika - karta prepaid​
   

Jeśli w okresie otrzymywania świadczeń z Funduszu Alimentacyjnego niezgodnie z kolejnością wierzyciel otrzyma od dłużnika alimenty, wówczas może dojść do tego, że zostanie zobowiązany do zwrócenia wszystkich świadczeń z Funduszu Alimentacyjnego w takiej kwocie, która będzie odpowiadała otrzymanym od dłużnika alimentom wraz z naliczonymi odsetkami ustawowymi (ustawa o pomocy osobom uprawnionym do alimentów). 

Potrzebujesz porady prawnej? Zgłoś się do radcy prawnego

Polskie prawo zmienia się jak w kalejdoskopie. Przepisy konstruowane są niejednokrotnie w taki sposób, że ich zrozumienie dla przeciętnego człowieka jest bardzo trudne. Jeśli mają Państwo jeszcze jakieś wątpliwości co do tego, kogo najpierw spłaci komornik w Waszym indywidualnym przypadku, zachęcamy do skorzystania z usług profesjonalnego radcy prawnego.