Przedsiębiorcy, którzy rozpoczynają swoją działalność gospodarczą, mają możliwość wyboru odnośnie bycia podatnikiem VAT. W zdecydowanej większości przypadków, gdy przedsiębiorca uzyskuje przychody na poziomie mniejszym niż 200 000 złotych rocznie, nie musi być vatowcem. Warto jednak wiedzieć o tym, że takie rozwiązanie w wielu przypadkach jest wyjątkowo opłacalne. Vatowiec czy nievatowiec? Jakie są najważniejsze różnice pomiędzy vatowcami i nievatowcami? 

VAT - co to takiego? 

VAT (z angielskiego Value-Added Tax) jest podatkiem od towarów i usług. Płacimy go kupując rozmaite towary w sklepach. W chwili obecnej w naszym kraju obowiązują trzy różne stawki podatku VAT - 5%, 8% bądź 23% stawka netto. Podatek VAT jest doliczany do wartości netto zgodnie ze stawką określoną w odrębnych przepisach. Cena netto wraz z dodanym VAT-em daje łącznie cenę brutto, którą płaci podatnik VAT. Wśród przedsiębiorców, którzy nie są podatnikami VAT, cenę netto traktuje się jako cenę brutto. 

Bycie podatnikiem VAT nie jest konieczne. Vatowcami muszą być następujący przedsiębiorcy:

• wartość sprzedaży w ich firmie w poprzednim roku była większa niż 200 000 złotych, 
• chcą handlować towarami z akcyzą - np. alkohol, papierosy,
• chcą sprzedawać usługi bądź towary w innych krajach należących do Unii Europejskiej, 
• chcą zajmować się handlem metalami szlachetnymi,
• chcą zajmować się świadczeniem usług objętych obowiązkowym podatkiem VAT - do tej grupy zalicza się m.in. usługi jubilerskie czy usługi prawnicze,
• w innych sytuacjach - zdecydowanie najlepiej jest zweryfikować przed rozpoczęciem działalności, czy w naszej konkretnej sytuacji nie będziemy zmuszeni do tego, aby od razu przy uruchamianiu działalności gospodarczej zostać płatnikiem VAT. 

Procedury i formalności - vatowiec czy nievatowiec? 

Bycie podatnikiem VAT sprawia, że przedsiębiorca jest zobowiązany do wykonywania dodatkowych czynności proceduralnych. Musi np. prowadzić ewidencję VAT oraz składać comiesięczne bądź kwartalne deklaracje do Urzędu Skarbowego właściwego dla miejsca prowadzonej działalności gospodarczej. Realizacja tych obowiązków może być niekiedy niezwykle czasochłonna i kosztowna. Na dodatkowe koszty narazimy się oczywiście wtedy, gdy zdecydujemy się na skorzystanie z pomocy zewnętrznego biura rachunkowego. 

Trzeba także pamiętać o tym, że mimo iż nievatowiec nie ma obowiązku prowadzenia ewidencji VAT, to musi on prowadzić bieżącą ewidencję sprzedaży. Jest to konieczne do tego, aby wiedzieć, czy nie zbliża się do przekroczenia progu, po którym na mocy prawa będzie musiał zostać vatowcem. Przypomnijmy: ten próg wynosi 200 000 złotych przychodu rocznie. Po przekroczeniu tej kwoty przedsiębiorca jest zobowiązany do zostania płatnikiem vat. 

Wśród formalnych różnic pomiędzy vatowcami a nievatowcami jest także zestaw dokumentów, które muszą oni przygotowywać. Vatowcy muszą wystawiać faktury, zaś nievatowiec jest uprawniony do wystawiania rachunków i faktur bez VAT. 

Ile wynosi podatek VAT?

Dla vatowców jak sama nazwa wskazuje najważniejszy jest podatek VAT. W zdecydowanej większości przypadków stawka podatku VAT wynosi 23%, co jest sporą częścią całej ceny. To z kolei oznacza, że przedsiębiorcy niejednokrotnie są zmuszeni do podnoszenia cen w swoich sklepach, przez co stają się one znacznie mniej atrakcyjne. Nievatowiec jest w dobrej sytuacji, ponieważ może zaproponować klientom ceny na niższym poziomie, co przekona ich do zakupu. 

Przeczytaj także:

1. Co to jest przewalutowanie?
2. Instrument finansowy i jego rodzaje