Według danych Głównego Urzędu Statystycznego stopa bezrobocia w Polsce na koniec 2019 r. wynosiła 5,2 proc. Osobom bez pracy przysługuje zasiłek dla bezrobotnych, jednak aby go otrzymać trzeba spełniać określone kryteria i nie każdy kto nie jest zatrudniony może się o takie świadczenie ubiegać.
 

Co to jest zasiłek dla bezrobotny?

Zasiłek dla bezrobotnych jest w Polsce podstawową formą wsparcia dla osób bez pracy. Jest świadczeniem wypłacanym tym, kto utracił pracę i nie jest w stanie utrzymać się. Przepisy regulujące kto może otrzymać zasiłek i jakie warunki należy spełnić reguluje Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy oraz Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 12 listopada 2012 r. w sprawie rejestracji bezrobotnych i poszukujących pracy
 

Komu przy przysługuje zasiłek?

Prawo do zasiłku dla bezrobotnych przysługuje osobom, które w ciągu ostatnich 18 miesięcy poprzedzających bezpośrednio dzień zarejestrowania były zatrudnione łącznie przez 365 dni i osiągały co najmniej minimalne wynagrodzenie (w 2019 r. – 2250 zł brutto, od 2020 r. – 2600 zł brutto), od którego istniał obowiązek opłacania składki na Fundusz Pracy. Nie ma tu znaczenia ani rodzaj umowy, ani wymiar etatu – istotne jest wynagrodzenie, które musi być minimalne. Do okresu 365 dni wliczane są również dni objęte umową o pracę nakładczą, umową agencyjną lub umową-zleceniem. Do czasu tego wlicza się m.in. również okresy: zasadniczej służby wojskowej, urlopu wychowawczego, pobierania renty z tytułu niezdolności do pracy lub służby, prowadzenia działalności gospodarczej, pobierania zasiłku chorobowego czy macierzyńskiego.

Wysokość zasiłku w 2020 roku

Wysokość świadczenia dla bezrobotnych uzależniona jest od stażu pracy osoby rejestrującej się w Powiatowym Urzędzie Pracy. W zależności od przepracowanych lat można otrzymać zasiłek podstawowy, obniżony i podwyższony. Pierwszy otrzymują osoby, których staż zawodowy wynosi od 5 do 20 lat. Drugi – osoby ze stażem mniejszym niż 5 lat, a ostatni przyznawany jest tym, którzy przepracowali więcej niż 20 lat. Co istotne - wszystkie grupy w pierwszych 90 dniach otrzymują zasiłek wyższy niż ten, który przypisany jest do ich stażu pracy. Jeśli został on przyznany po 31 grudnia 2009 r. to jego stawki są następujące:

1.osoby, które przepracowały mniej niż 5 lat: w pierwszych trzech miesiącach (90 dniach) otrzymują 689,20 zł brutto (603,17 zł netto), a potem 541,10 zł brutto (483,49 zł netto),
2.osoby, które przepracowały od 5 do 20 lat: w pierwszych trzech miesiącach (90 dni) otrzymują 861,40 zł brutto (741,87 zł netto), a potem 676,40 zł brutto (592,52 zł netto),
3.osoby, które przepracowały więcej niż 20 lat: w pierwszych trzech miesiącach (90 dni) otrzymują 1 033,70 zł brutto (880,67 zł netto), a potem 811,70 zł brutto (701,65 zł netto).

Wysokość zasiłku jest rewaloryzowana co roku w dniu 1 czerwca.
 

Czas pobierania świadczenia

Zasiłek można otrzymać na 180 lub 365 dni. Pierwszy przypadek dotyczy bezrobotnych zarejestrowanych na terenie powiatów, na których obszarze stopa bezrobocia w dniu 30 czerwca roku poprzedzającego dzień nabycia prawa do zasiłku nie przekraczała 150 proc. przeciętnej stopy bezrobocia w kraju. Świadczenie całoroczne otrzymują mieszkańcy powiatów, na terenie których stopa bezrobocia przekraczała 150 proc. przeciętnej stopy bezrobocia w kraju, ale także: osoby powyżej 50-ego roku życia z co najmniej 20 latami przepracowanymi uprawniającymi do pobierania świadczenia, osoby samotnie wychowujące co najmniej jedno dziecko w wieku do 15 lat oraz osoby posiadające na utrzymaniu co najmniej jedno dziecko w wieku do 15 lat, podczas gdy małżonek jest także osobą bezrobotną i utracił prawo do zasiłku z powodu upływu okresu jego pobierania po dniu nabycia prawa do zasiłku przez bezrobotnego. Za okres pobierania zasiłku dla osób bezrobotnych urząd wystawia PIT11.

Jak uzyskać?

Aby otrzymać zasiłek dla bezrobotnych należy zgłosić się do Powiatowego Urzędu Pracy właściwego dla miejsca zameldowania (stałego lub czasowego), a w przypadku braku zameldowania do urzędu w miejscu aktualnego przebywania. Osoba ubiegająca się o rejestrację musi przedstawić w urzędzie: dowód osobisty lub inny dowód tożsamości, dokumenty potwierdzające edukację (świadectwa) i posiadane kwalifikacje, świadectwa pracy, dokumentację dotyczącą przeciwskazań do wykonywania określonych prac (jeśli takie są), a w przypadku osób niepełnosprawnych również dokument potwierdzający niepełnosprawność. Oprócz tego oczywiście podstawowe dane takie jak: PESEL, data urodzenia, imiona rodziców, stan cywilny, ilość dzieci. Po pozytywnej weryfikacji ubiegającemu się o zasiłek założona jest elektroniczna karta rejestracyjna.
 

Zasiłek można stracić

Przyznane świadczenie może zostać bezrobotnemu odebrane. Sytuacja taka ma miejsce, jeśli osoba pobierająca zasiłek nie zgłasza się do urzędu pracy w wyznaczonym terminie np. w celu przedstawienia oferty zatrudnienia lub wysłania na dedykowane szkolenia, albo jeśli odrzuca przedstawione przez pracowników urzędu oferty pracy.