Co to jest BIK? Biuro Informacji Kredytowej

Biuro Informacji Kredytowej to instytucja, która gromadzi informacje o Twoich kredytach i pożyczkach – zarówno tych spłacanych terminowo, jak i tych z opóźnieniami. To właśnie na podstawie danych z BIK banki decydują, czy przyznać Ci kredyt i na jakich warunkach. W tym artykule dowiesz się, jak działa BIK, jak sprawdzić swój raport kredytowy i co zrobić, gdy w Twojej historii pojawią się negatywne wpisy.

Ważne informacje

• BIK to przedsiębiorstwo powołane w 1997 roku przez banki i Związek Banków Polskich do gromadzenia i udostępniania informacji o historii kredytowej
• W bazie BIK znajdują się zarówno pozytywne informacje o terminowych spłatach, jak i negatywne o opóźnieniach – pozytywne stanowią około 90% wszystkich wpisów
• Dane o nieterminowo spłaconych zobowiązaniach pozostają w BIK przez 5 lat od momentu całkowitej spłaty zadłużenia
• Bezpłatną kopię danych z BIK możesz pobrać raz na 6 miesięcy, płatny raport kosztuje 59 zł
• BIK różni się od BIG i KRD tym, że gromadzi kompleksową historię kredytową ze wszystkich instytucji finansowych, a nie tylko negatywne informacje o długach

Czym jest BIK i jak działa system informacji kredytowej?

BIK, czyli Biuro Informacji Kredytowej S.A., to przedsiębiorstwo utworzone w 1997 roku przez Związek Banków Polskich i banki komercyjne. Jego głównym zadaniem jest zbieranie, przetwarzanie i udostępnianie informacji o historii kredytowej klientów banków, SKOK-ów oraz firm pożyczkowych działających w Polsce.

Podstawowa funkcja BIK polega na gromadzeniu danych o tym, jak spłacasz swoje zobowiązania finansowe. Kiedy ubiegasz się o kredyt, bank lub firma pożyczkowa przesyła zapytanie do BIK i otrzymuje raport o Twojej historii kredytowej. Na tej podstawie ocenia, czy jesteś wiarygodnym klientem i jakie warunki może Ci zaoferować.

Warto wiedzieć, że BIK nie jest rejestrem dłużników w popularnym rozumieniu. To raczej kompleksowa baza danych, która pokazuje pełny obraz Twojej aktywności kredytowej – zarówno tej pozytywnej, jak i negatywnej. W praktyce oznacza to, że jeśli regularnie spłacasz swoje zobowiązania, budujesz pozytywną historię kredytową, która ułatwia Ci dostęp do kolejnych kredytów na lepszych warunkach.

Jakie informacje trafiają do BIK?

Do Biura Informacji Kredytowej przekazywane są szczegółowe dane dotyczące Twoich zobowiązań finansowych. Każdy kredyt, pożyczka czy karta kredytowa to pakiet informacji, który banki wykorzystują do oceny Twojej wiarygodności.

W BIK znajdziesz:

• Twoje dane osobowe – imię, nazwisko, PESEL, adres zamieszkania
• Szczegóły zobowiązania – data zaciągnięcia, rodzaj kredytu (hipoteczny, gotówkowy, karta kredytowa), kwota i waluta
• Historia spłat – liczba i wysokość rat oraz informacje o terminowości płatności
• Zapytania kredytowe – kto i kiedy sprawdzał Twoją historię w BIK

Co istotne, banki i firmy pożyczkowe przekazują do BIK informacje o terminowości Twoich spłat. Jeśli płacisz raty na czas, w Twojej historii pojawiają się pozytywne wpisy. Gdy spóźniasz się ze spłatą, szczególnie jeśli opóźnienie przekracza 60 dni, informacja o tym również trafia do bazy.

System działa automatycznie i na bieżąco. Instytucje finansowe są zobowiązane aktualizować dane w BIK w ciągu 7 dni od zajścia zmiany, a BIK ma kolejne 7 dni na wprowadzenie tych informacji do systemu. Dzięki temu dane są zazwyczaj bardzo aktualne.

Ocena punktowa BIK – co to jest scoring kredytowy

Jednym z najważniejszych elementów systemu BIK jest ocena punktowa, potocznie nazywana scoringiem. To liczba, która w przystępny sposób pokazuje Twoją wiarygodność kredytową na podstawie całej historii spłat zobowiązań.

Scoring BIK jest obliczany automatycznie na podstawie Twojej historii kredytowej i przyjmuje wartość od 0 do 100 punktów. Im wyższa ocena, tym lepiej wyglądasz w oczach banku. Wysoki scoring zwiększa Twoje szanse na uzyskanie kredytu i może przekładać się na lepsze warunki finansowania – niższe oprocentowanie czy mniejsze wymagania formalne.

Na wysokość scoringu wpływa wiele czynników. Najważniejszy to terminowość spłat – każde opóźnienie obniża Twoją ocenę. Ważna jest także liczba posiadanych kredytów i pożyczek, wysokość zadłużenia w stosunku do dochodów oraz to, jak często składasz wnioski kredytowe. Co ciekawe, brak historii kredytowej (gdy nigdy nie brałeś kredytu) również nie jest korzystny – w takim przypadku BIK nie może wyliczyć scoringu, co dla banków jest sygnałem ostrzegawczym.

Twoją ocenę punktową możesz sprawdzić w płatnym Raporcie BIK, który dodatkowo wyjaśnia, które elementy Twojej historii najbardziej wpływają na ostateczny wynik. To cenna informacja, która pomaga zrozumieć, co powinieneś poprawić, aby zwiększyć swoje szanse na kredyt.

Jak sprawdzić swój raport w BIK krok po kroku

Sprawdzenie własnej historii kredytowej w BIK to prosty proces, który możesz przeprowadzić całkowicie online. Masz do wyboru bezpłatną kopię danych (raz na 6 miesięcy) lub płatny raport z pełną analizą i oceną punktową dostępny od ręki.

Darmowa kopia danych BIK – instrukcja krok po kroku

Krok 1: Załóż konto w serwisie BIK

Zacznij od rejestracji na oficjalnej stronie Biura Informacji Kredytowej. Kliknij „Zarejestruj się” i podaj swoje dane osobowe – imię, nazwisko, PESEL oraz adres e-mail.

Następnie musisz potwierdzić swoją tożsamość. Masz dwa sposoby do wyboru:

• Za pomocą aplikacji mObywatel – to najprostsza i najszybsza metoda, która pozwala na natychmiastową weryfikację
• Za pomocą przelewu weryfikacyjnego – wykonaj przelew na kwotę 1 zł ze swojego osobistego konta bankowego (konta firmowe nie są akceptowane)

Po weryfikacji otrzymasz e-mail z linkiem aktywacyjnym. Kliknij w link i wpisz kod SMS, który przyjdzie na Twój telefon. Gotowe – masz aktywne konto!

Krok 2: Złóż wniosek o darmową kopię danych

Po zalogowaniu przejdź do zakładki „Kontakt” (ikona koperty w prawym górnym rogu). Kliknij „Napisz wiadomość” i sformułuj wniosek o udostępnienie Kopii Danych BIK.

Zapamiętaj! Powołaj się na art. 15 Rozporządzenia RODO i używaj sformułowania „Kopia Danych” lub „Informacja o przetwarzanych danych”. Unikaj nazwy „Raport BIK” – to odnosi się do płatnej usługi.

Krok 3: Czekaj na dokument

BIK ma do 30 dni na przygotowanie dokumentu, choć często jest on dostępny szybciej. Kopię danych otrzymasz na swoje konto w serwisie BIK lub na podany adres e-mail.

Alternatywne sposoby pobrania darmowej kopii

Jeśli wolisz, możesz złożyć wniosek również:

• Osobiście w Centrum Obsługi Klienta BIK w Warszawie (ul. Zygmunta Modzelewskiego 77a)
• Listownie – wyślij pisemny wniosek z danymi osobowymi i numerem PESEL
• E-mailem – wniosek musi być podpisany kwalifikowanym podpisem elektronicznym

Płatny Raport BIK – natychmiastowy dostęp

Jeśli potrzebujesz raportu od zaraz z pełną analizą i oceną punktową, możesz go kupić bezpośrednio w serwisie BIK.

Ważna informacja – Cennik raportów BIK:

• Bezpłatna kopia danych – raz na 6 miesięcy (czas oczekiwania do 30 dni)
• Pojedynczy Raport BIK – 59 zł (dostępny natychmiast)
• Pakiet BIK (6 raportów + alerty) – 139 zł/rok
• Pakiet BIK Max (nielimitowane raporty) – 239 zł/rok

Płatny Raport BIK jest dostępny natychmiast po dokonaniu płatności i zawiera nie tylko szczegółową historię Twoich kredytów, ale także ocenę punktową z dokładnym wyjaśnieniem, co na nią wpływa. Dodatkowo otrzymujesz dostęp do Analizatora Kredytowego, który pozwala oszacować Twoje szanse na uzyskanie nowego kredytu.

Jak długo dane pozostają w BIK i kiedy znikają wpisy?

Okres przechowywania danych w Biurze Informacji Kredytowej zależy od tego, jak spłacałeś swoje zobowiązania. Zasady są jasno określone w Prawie bankowym i dla wielu osób mogą być zaskoczeniem.

Jeśli spłacałeś kredyt lub pożyczkę terminowo, informacje o tym zobowiązaniu są widoczne dla banków przez cały okres spłaty. Po spłacie ostatniej raty dane znikają z Twojej historii kredytowej, chyba że wyrazisz zgodę na ich dalsze przetwarzanie. Taka zgoda, którą często podpisujesz już przy zaciąganiu kredytu, pozwala na pozostawienie pozytywnych informacji w bazie przez maksymalnie 5 lat od spłaty zobowiązania.

Warto tę zgodę wyrazić, ponieważ pozytywna historia kredytowa to Twój atut przy ubieganiu się o kolejne finansowanie. Banki chętniej udzielają kredytów osobom, które w przeszłości wykazały się rzetelnością w spłatach.

Zupełnie inaczej wygląda sytuacja z nieterminowo spłacanymi zobowiązaniami. Jeśli Twoje opóźnienie w spłacie przekroczyło 60 dni i minęło kolejnych 30 dni od momentu, gdy bank poinformował Cię o zamiarze przetwarzania danych bez Twojej zgody, negatywne informacje pozostaną w BIK przez 5 lat od całkowitej spłaty zadłużenia. W tym przypadku nie możesz wcześniej usunąć tych wpisów – zostaną one automatycznie usunięte dopiero po upływie pięcioletniego okresu.

Zapamiętaj! Liczy się data spłaty, nie data zaległości. Jeśli spłacisz zadłużenie dzisiaj, 5-letni okres zacznie się właśnie od dzisiaj. Im szybciej spłacisz, tym szybciej dane znikną z BIK.

Dodatkowo wszystkie dane mogą być przetwarzane przez 12 lat w celach statystycznych, ale te informacje nie są widoczne dla banków i nie wpływają na Twoją zdolność kredytową.

BIK, BIG i KRD – kluczowe różnice między rejestrami

W Polsce funkcjonuje kilka systemów gromadzących informacje o zadłużeniu, a ich nazwy często są mylone. Warto poznać różnice między BIK, BIG i KRD, bo każdy z tych rejestrów działa inaczej i gromadzi inne rodzaje informacji.

Biuro Informacji Kredytowej koncentruje się wyłącznie na zobowiązaniach kredytowych z banków, SKOK-ów i firm pożyczkowych. Gromadzi zarówno informacje pozytywne o terminowych spłatach, jak i negatywne o opóźnieniach. W BIK trafiasz automatycznie, gdy składasz wniosek o kredyt – niezależnie od tego, czy otrzymasz pozytywną decyzję i jak później będziesz spłacać zobowiązanie.

Z kolei BIG (Biuro Informacji Gospodarczej) i KRD (Krajowy Rejestr Długów) to rejestry dłużników, które działają na podstawie ustawy o udostępnianiu informacji gospodarczych. Gromadzą głównie negatywne informacje o niespłaconych zobowiązaniach. Do BIG lub KRD trafiasz dopiero wtedy, gdy zalegasz ze spłatą i spełnione są określone warunki – minimalna kwota zadłużenia (200 zł dla konsumentów, 500 zł dla przedsiębiorców) oraz opóźnienie przekraczające 60 dni.

Istotna różnica dotyczy także rodzaju zobowiązań. Podczas gdy BIK zajmuje się tylko kredytami i pożyczkami, BIG i KRD rejestrują także długi z tytułu nieopłaconych rachunków za prąd, gaz, telefon, internet czy zaległości czynszowe. Wierzyciele mogą wpisać dłużnika do tych rejestrów po uprzednim wezwaniu do zapłaty.

Okres przechowywania danych również się różni. W BIK negatywne wpisy znikają po 5 latach od spłaty zadłużenia. W przypadku BIG i KRD, jeśli spłacisz dług, wierzyciel ma obowiązek usunąć wpis w ciągu 14 dni. Jeśli jednak nie spłacisz zobowiązania, dane mogą pozostać w bazie nawet 6-10 lat w zależności od rodzaju wierzyciela.

Kto ma dostęp do Twoich danych w BIK?

Nie każdy może sprawdzić Twoją historię kredytową w Biurze Informacji Kredytowej. Dostęp do tych informacji jest ściśle regulowany i wymaga spełnienia określonych warunków.

Do danych w BIK mają dostęp wyłącznie instytucje finansowe współpracujące z BIK, które same przekazują do niego informacje o swoich klientach. To przede wszystkim banki komercyjne i spółdzielcze, spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe (SKOK-i) oraz firmy pożyczkowe działające poza sektorem bankowym. System działa na zasadzie wzajemności – aby móc sprawdzać historię kredytową klientów, instytucja musi sama raportować swoje dane do BIK.

Bank lub firma pożyczkowa sprawdza Twoje dane w BIK w kilku sytuacjach. Pierwsza to moment składania wniosku o kredyt, pożyczkę, kartę kredytową czy inny produkt finansowy. Wówczas instytucja weryfikuje, czy masz inne zobowiązania i jak je spłacasz. Informacja o tym zapytaniu trafia do Twojego raportu BIK i jest widoczna przez rok.

Druga sytuacja to regularna weryfikacja klientów, którzy już posiadają kredyt. Banki sprawdzają swoich kredytobiorców zazwyczaj raz na kwartał, aby upewnić się, że nie pojawiły się nowe zaległości w innych instytucjach. To standardowa procedura mająca na celu wczesne wykrycie problemów finansowych.

Ważne jest, że bez Twojej zgody zawartej w umowie kredytowej, bank nie może sprawdzić Twoich danych w BIK. Każda taka weryfikacja pozostawia ślad w systemie, który możesz sprawdzić w swoim raporcie.

Jak poprawić swoją historię kredytową?

Jeśli w Twojej historii kredytowej pojawiły się negatywne wpisy, sytuacja nie jest beznadziejna. Istnieją sprawdzone sposoby na poprawę swojej wiarygodności w oczach banków, choć wymagają one czasu i konsekwencji.

Najważniejszą zasadą jest terminowa spłata wszystkich bieżących zobowiązań. Każda rata zapłacona w terminie buduje Twoją pozytywną historię i stopniowo poprawia scoring. Nawet jeśli w przeszłości miałeś problemy, systematyczne spłaty przez kolejne miesiące i lata pokazują bankom, że Twoja sytuacja się ustabilizowała.

Jeśli masz zaległe zobowiązania, najlepszym rozwiązaniem jest ich jak najszybsza spłata. Pamiętaj, że negatywne wpisy w BIK znikają dopiero po 5 latach od całkowitej spłaty zadłużenia – im szybciej spłacisz, tym szybciej rozpocznie się ten pięcioletni okres. Czasem warto skontaktować się z wierzycielem i negocjować ugodę, która pozwoli zamknąć sprawę na korzystniejszych warunkach.

Unikaj składania wielu wniosków kredytowych w krótkim czasie. Każde zapytanie banku do BIK jest rejestrowane i zbyt duża liczba takich sprawdzeń w niedługim okresie może sugerować problemy finansowe. Przed złożeniem wniosku warto samodzielnie sprawdzić swój raport i ocenić, jakie masz szanse na pozytywną decyzję.

Jeśli masz kilka kredytów i problem z ich spłatą, rozważ konsolidację. Kredyt konsolidacyjny pozwala połączyć wszystkie zobowiązania w jedno, z niższą ratą i dłuższym okresem spłaty. To ułatwia zarządzanie budżetem i zmniejsza ryzyko kolejnych opóźnień. Równie ważne jest rozsądne zarządzanie limitami kredytowymi. Częste wykorzystywanie karty kredytowej do maksymalnego limitu może negatywnie wpływać na Twoją ocenę, nawet jeśli spłacasz wszystko terminowo.

Czy można usunąć lub skorygować dane w BIK?

Wiele osób pyta, czy można usunąć negatywne wpisy z Biura Informacji Kredytowej. Odpowiedź nie jest prosta i zależy od rodzaju danych oraz okoliczności ich powstania.

Zasady przetwarzania danych w BIK są ściśle określone przez Prawo bankowe i nie można ich dowolnie modyfikować. Nie ma możliwości po prostu „wyczyszczenia BIK” poprzez złożenie wniosku o usunięcie prawidłowych, ale niekorzystnych informacji. Jeśli rzeczywiście miałeś opóźnienia w spłacie przekraczające 60 dni, te informacje pozostaną w systemie przez 5 lat od spłaty zadłużenia.

Istnieją jednak sytuacje, w których możesz wnioskować o korektę lub usunięcie danych. Pierwsza to wykrycie błędu lub nieaktualnej informacji w Twoim raporcie. Jeśli zauważysz, że dane są nieprawdziwe – na przykład widnieje kredyt, którego nie zaciągałeś, lub opóźnienie, którego nie było – masz prawo złożyć wniosek o korektę.

Wniosek o korektę lub usunięcie danych składasz nie do BIK, lecz do instytucji finansowej, która przekazała te informacje. To bank lub firma pożyczkowa musi zweryfikować sprawę i, jeśli okaże się, że dane są błędne, złożyć do BIK pisemny wniosek o ich zmianę lub usunięcie. BIK działa jako pośrednik i wprowadza tylko takie korekty, które zgłoszą instytucje finansowe.

Druga sytuacja to dobrowolne wycofanie zgody na przetwarzanie danych o spłaconym kredycie. Jeśli wyraziłeś zgodę na pozostawienie pozytywnych informacji po spłacie zobowiązania, możesz tę zgodę cofnąć. Pamiętaj jednak, że usunięcie pozytywnej historii kredytowej może obniżyć Twój scoring i zmniejszyć szanse na kolejny kredyt – to rzadko jest korzystne.

Powiązane tematy:

• Zastrzeżenie kredytowe w BIK – jak je włączyć i po co?
• Czy BIK jest bezpieczny?

Najczęściej zadawane pytania

Źródła:

1. Art. 105a ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t.j. Dz. U. z 2002 r. Nr 72, poz. 665, z późn. zm.)
2. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony danych osobowych (RODO)
3. https://www.bik.pl/
4. https://www.bik.pl/poradnik-bik/