Czy komornik może zająć zasiłek stały z pomocy społecznej?

Czy zastanawiałeś się kiedyś, co może zrobić komornik, gdy masz długi, ale jedynym źródłem dochodu jest zasiłek z ośrodka pomocy społecznej? W tym artykule dowiesz się, jakie prawa Ci przysługują, jak chronić swoje środki i co robić w przypadku nieprawidłowego zajęcia przez komornika.

Zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa, komornik nie może zająć zasiłków z pomocy społecznej, w tym zasiłku stałego. To ważna informacja dla wszystkich osób korzystających z pomocy społecznej, które martwią się o swoje podstawowe środki do życia w przypadku zadłużenia.

Najważniejsze informacje

• Zasiłki z pomocy społecznej są chronione prawnie – komornik nie może ich zająć
• Ochrona obejmuje wszystkie rodzaje zasiłków – stały, okresowy, celowy i specjalny celowy
• Musisz poinformować komornika o pochodzeniu środków na koncie bankowym
• Prawo chroni Cię od 2010 roku – wcześniej komornicy mogli zajmować te świadczenia
• Możesz złożyć skargę na nieprawidłowe działania komornika w terminie 7 dni
• Zaleca się założenie konta socjalnego dla dodatkowej ochrony

Czym jest zasiłek stały z pomocy społecznej?

Zasiłek stały to jedno z podstawowych świadczeń pieniężnych wypłacanych przez ośrodki pomocy społecznej. Przysługuje osobom pełnoletnim, które są całkowicie niezdolne do pracy z powodu wieku lub niepełnosprawności, jeżeli ich dochód jest niższy od obowiązującego kryterium dochodowego.

Od 1 stycznia 2025 roku obowiązują nowe, wyższe kwoty tego świadczenia. Minimalna wysokość zasiłku stałego wynosi 100 zł miesięcznie, a maksymalna może sięgać 1229 zł. To znacząca podwyżka w porównaniu z poprzednimi latami.

Kto może otrzymać zasiłek stały?

Zasiłek stały przysługuje w dwóch głównych przypadkach:

• Osobie samotnie gospodarującej, która jest całkowicie niezdolna do pracy i której dochód jest niższy niż 1010 zł miesięcznie
• Osobie w rodzinie, która jest całkowicie niezdolna do pracy, a dochód na osobę w rodzinie jest niższy niż 823 zł miesięcznie

Niezdolność do pracy musi być potwierdzona odpowiednim orzeczeniem – może to być orzeczenie ZUS o całkowitej niezdolności do pracy, orzeczenie o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, lub dokument potwierdzający przynależność do I lub II grupy inwalidzkiej.

Czy komornik może zająć świadczenia z pomocy społecznej?

Odpowiedź jest jednoznaczna – nie. Zgodnie z art. 833 § 6 Kodeksu postępowania cywilnego, nie podlegają egzekucji świadczenia z pomocy społecznej. To oznacza, że komornik nie ma prawa zajmować żadnych zasiłków wypłacanych przez ośrodek pomocy społecznej.

Co mówi prawo?

Przepis art. 833 § 6 Kodeksu postępowania cywilnego wszedł w życie 31 marca 2010 roku i od tego dnia stanowi samodzielną podstawę umorzenia postępowania egzekucyjnego z zasiłków stałych i zasiłków okresowych. Wcześniej komornicy mogli zajmować te środki, co powodowało dramatyczne sytuacje społeczne.

Ustawodawca wprowadził tę ochronę z bardzo prostego powodu – zasiłki z pomocy społecznej to ostatnia deska ratunku dla osób w najtrudniejszej sytuacji materialnej. Ich zabieranie przez komorników pozbawiałoby ludzi możliwości egzystencji.

Jakich świadczeń nie może zająć komornik?

Zwolnione z egzekucji są wszystkie rodzaje zasiłków z pomocy społecznej:

• Zasiłek stały
• Zasiłek okresowy
• Zasiłek celowy
• Specjalny zasiłek celowy

Warto wiedzieć ℹ️ Ochrona obejmuje całą kwotę świadczenia, niezależnie od jego wysokości. Nawet jeśli otrzymujesz maksymalny zasiłek stały w wysokości 1229 zł, komornik nie może zająć ani części tej kwoty.

Dlaczego komornicy czasem zajmują środki z pomocy społecznej?

Choć prawo jasno zabrania zajmowania świadczeń z pomocy społecznej, w praktyce zdarzają się przypadki nieprawidłowego postępowania komorników. Często zdarza się, że komornicy, działając na podstawie obowiązujących przepisów, mogą nie być w pełni świadomi szczegółów dotyczących pochodzenia środków na kontach dłużników.

Najczęstsze przyczyny błędów

Brak wiedzy o pochodzeniu środków: Komornik dokonując zajęcia rachunku bankowego należącego do dłużnika nie wie, skąd są środki, które się na nim znajdują. Gdy zasiłki są wypłacane na zwykłe konto bankowe, komornik może nie zdawać sobie sprawy z ich charakteru.

Automatyczne zajęcie konta: Gdy komornik zajmuje konto bankowe, automatycznie obejmuje to wszystkie środki na nim się znajdujące. Dopiero po szczegółowej analizie może się okazać, że część środków pochodzi ze źródeł chronionych prawem.

Przykład

Pani Monika otrzymuje zasiłek stały w wysokości 800 zł, który wpływa na jej zwykłe konto bankowe. Gdy komornik zajął jej konto z powodu długu alimentacyjnego, automatycznie zablokował wszystkie środki. Dopiero po zgłoszeniu przez Panią Monikę charakteru tych środków komornik musiał je zwolnić.

Jak chronić swoje środki przed zajęciem komorniczym?

Istnieje kilka skutecznych sposobów ochrony środków z pomocy społecznej przed nieprawidłowym zajęciem przez komornika.

Konto socjalne – najlepsze rozwiązanie

Najlepszym rozwiązaniem jest założenie konta socjalnego. Na konto socjalne mogą wpływać wyłącznie pieniądze pochodzące ze świadczeń zwolnionych z zajęcia komorniczego. Każdy dłużnik, który zdecyduje się na założenie takiego konta, nie będzie musiał martwić się, że komornik zajmie jego świadczenia.

Spróbuj tego Skontaktuj się ze swoim bankiem i zapytaj o możliwość założenia konta socjalnego. Większość banków oferuje takie rachunki specjalnie dla osób pobierających świadczenia społeczne.

Informowanie komornika o charakterze wpływów

Jeśli korzystasz ze zwykłego konta bankowego, musisz niezwłocznie poinformować komornika o tym, że wpływające na nie środki to świadczenia z pomocy społecznej. Pod warunkiem, że dokładnie poinformujesz komornika o charakterze wpływów na konto, świadczenia z pomocy społecznej powinny pozostać nietknięte.

W informacji do komornika powinieneś wskazać:

• Rodzaj otrzymywanego świadczenia (zasiłek stały/okresowy/celowy)
• Kwotę miesięczną
• Datę wpływu na konto
• Podstawę prawną (art. 833 § 6 k.p.c.)

Co robić, gdy komornik zajmie środki z pomocy społecznej?

Jeśli komornik nieprawidłowo zajął Twoje środki z pomocy społecznej, masz prawo do odwołania się od tej decyzji.

Skarga na czynności komornika

Zajęcie przez komornika kwoty zasiłku (chociażby części) jest niezgodne z prawem i na takie działanie przysługuje dłużnikowi tzw. skarga na czynności komornika. Skarga powinna zostać złożona w terminie 7 dni od dnia dokonania czynności.

Uwaga! Opłata za złożenie skargi wynosi 100 zł. Z powodu kosztu złożenia skargi, często niewspółmiernego z zajętym zasiłkiem, zalecany jest kontakt osobisty lub telefoniczny z komornikiem celem ugodowego załatwienia sprawy.

Procedura odwołania

1. Kontakt z komornikiem – Najpierw spróbuj wyjaśnić sprawę bezpośrednio z komornikiem
2. Dostarczenie dokumentów – Przedstaw zaświadczenie z ośrodka pomocy społecznej o otrzymywaniu zasiłku
3. Formalna skarga – Jeśli kontakt bezpośredni nie pomoże, złóż skargę do sądu
4. Dokumentacja – Zachowaj wszystkie dokumenty potwierdzające nieprawidłowe zajęcie

Przykład działania

Pan Witold otrzymuje zasiłek stały w wysokości 600 zł. Komornik zajął mu konto bankowe, na które wpływa to świadczenie. Pan Witold natychmiast skontaktował się z komornikiem, przedstawił zaświadczenie z ośrodka pomocy społecznej i w ciągu trzech dni odzyskał dostęp do swoich środków.

Jakich innych świadczeń nie może zająć komornik?

Oprócz świadczeń z pomocy społecznej, prawo chroni przed zajęciem komorniczym wiele innych świadczeń.

Nie podlegają egzekucji świadczenia alimentacyjne, świadczenia pieniężne wypłacane w przypadku bezskuteczności egzekucji alimentów, świadczenia rodzinne, dodatki rodzinne, pielęgnacyjne, porodowe, dla sierot zupełnych, zasiłki dla opiekunów.

Lista chronionych świadczeń

Świadczenia rodzinne:

• Zasiłek rodzinny i dodatki do niego
• Świadczenie wychowawcze (500+)
• Świadczenie „Dobry start” (300+)
• Świadczenia „Aktywny rodzic”

Świadczenia dla niepełnosprawnych:

• Dodatek pielęgnacyjny
• Specjalny zasiłek opiekuńczy
• Świadczenie pielęgnacyjne

Inne chronione świadczenia:

• Alimenty
• Dodatki mieszkaniowe
• Dodatki energetyczne
• Bon energetyczny

Warto zapamiętać Wszystkie te świadczenia są chronione w 100% – komornik nie może zająć nawet części kwoty.

Kwoty zasiłków z pomocy społecznej w 2025 roku

Od 1 stycznia 2025 roku obowiązują nowe, wyższe kwoty kryteriów dochodowych i świadczeń z pomocy społecznej.

Kryterium dla osoby samotnie gospodarującej wynosi 1010 zł (wzrost o 234 zł, czyli o 30 proc.), a dla osoby w rodzinie – 823 zł (wzrost o 223 zł, czyli o 37 proc.).

Zasiłek stały przysługuje w wysokości różnicy między 130% obowiązującego kryterium dochodowego a rzeczywistym dochodem. Minimalna wysokość zasiłku stałego wynosi 100 zł, a maksymalna może wynieść 1229 zł miesięcznie.

Przykład obliczenia zasiłku stałego

Osoba samotnie gospodarująca z dochodem 600 zł miesięcznie. W 2025 roku obowiązuje 130% kryterium dochodowego (1313 zł). Zasiłek stały wyniesie: 1313 zł – 600 zł = 713 zł.

Zmiany w ochronie świadczeń – krótka historia

Warto znać historię przepisów dotyczących ochrony świadczeń społecznych, aby lepiej rozumieć swoje prawa.

Jeszcze kilkanaście lat temu było tak, że komornicy byli bezkarni i ściągali wierzytelności dłużników ze środków pochodzących z opieki społecznej. To powodowało dramatyczne sytuacje, gdy osoby w najtrudniejszej sytuacji życiowej były dodatkowo pozbawianie ostatnich środków do życia.

Zmieniło się to jednak wraz z nowelizacją ustawy z 12 marca 2004 roku. W nowelizacji wprowadzono zmianę – zasiłki z pomocy społecznej zostały dodane do katalogu świadczeń objętych ochroną przed przeprowadzeniem egzekucji komorniczej i administracyjnej.

Dzięki nowelizacji ustawy z 2004 roku wielu ludzi odzyskało należne pieniądze oraz przestało żyć w ciągłym stresie, że komornik zabierze należne im pieniądze.

Obecne przepisy

Dziś ochrona świadczeń społecznych jest kompleksowa i skuteczna. Obecnie komornicy nie mogą wszczynać postępowań egzekucyjnych ze świadczeń pomocy społecznej, gdyż stoją temu na przeszkodzie zarówno przepis art. 831 § 1 pkt 6 k.p.c., jak i art. 833 § 6 k.p.c.